Miejscowość

Łęgajny

Wieś w Polsce położona w województwie warmińsko - mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo.
W latach 1975 - 1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Pod koniec XIX wieku przez miejscowość przeprowadzono linię kolejową: Olsztyn - Korsze.
W pobliżu znajduje się Jezioro Linowskie i przebiega droga krajowa nr 16.


Historia

Wieś lokowana była w roku 1364 przez kapitułę warmińską. Zasadźcami wsi byli dwaj Prusowie bracia Gedeke i i Hannike. Wieś lokowana była na obszarze 60 włók. W ogólnej powierzchni wsi mieściła się działka sołtys o powierzchni 6 wolnych włók na prawie chełmińskim. Osadnicy mieli zapewnione 15 lat wolnizny. W akcie lokacyjnym wsi przewidziano założenie we wsi karczmy.
Według zapisów z lustracji Łęgajn w roku 1658 wieś miała powierzchnię 60 włók. W tym czasie były tam 23 gospodarstwa chłopskie, dwóch dziedzicznych sołtysów oraz jeden wolny właściciel włók z obowiązkiem służby rycerskiej, a także jedna karczma. Chłopi odprowadzali czynsz z 50 włók w wysokości: 241 florenów, 17 groszy i 9 fenigów oraz w naturze 96 kur i 24 gęsi.
Od roku 1796 właścicielami niewielkiego majątku ziemskiego, funkcjonującego obok gospodarstw chłopskich była rodzina von Saß. W XIX wieku majątek ten był w posiadaniu kolejnych rodzin: Jagodyńskich, Goeldelów i Binder. Ostatnią właścicielką majątku o powierzchni prawie 300 ha w Łęgajnach przed rokiem 1945 była Marga von Teubern.


Demografia

W roku 1864 na terenie majątku były 4 domy mieszkalne w których mieszkało 59 osób. W tej liczbie osób było 9 luteran i 50 katolików, w tym 23 Niemców i 36 Polaków. W tym samym roku w części wsi zamieszkanej przez chłopów było 40 domów mieszkalnych, w których żyło 415 osób, wszyscy byli katolikami i posługiwali się językiem polskim.
Liczba mieszkańców: w roku 1818 – 208 osób, w 1864 – 474, w 1939 – 731, w 1998 – 1072.


Zabytki:

- Kaplica z 1875 roku, po rozbudowie w roku 1989 kościół parafialny
- Dzwonnica wykonana z pnia dębu rozwidlonego na górze
- Dwór z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny. Przy dworze park ze starodrzewem.
- Kapliczka przydrożna z XIX wieku.